Irak’ın en büyük ikinci şehri olan Musul’u terör örgütü DEAŞ’ın elinden kurtarmak için dün başlatılan operasyon çoğu endişeyi de beraberinde getirdi.
Irak ordusu, ABD öncülüğündeki koalisyon, Peşmerge güçleri ve Şii milislerden oluşan kuvvetlerinin düzenlediği operasyonun haftalar sürebileceği söyleniyor. Operasyonun uzaması halinde 1.5 milyonluk nüfusunun yüzde 90’ı Sünni olan Musul’u bekleyen tehlikeler şöyle sıralanıyor:
Kenti kim yönetecek:
Musul operasyonunun sonunda Türkiye’nin dile getirdiği “Şehri kim yönetecek” sorusu yük taşıyor. İran destekli Haşdi Şabi milislerinin ve intikam hissiyle güdülenen Şii yöneticilerin, Sünni nüfusa karşın risk içerdiği yorumları yapılıyor. Benzer uygulamalar yüzünden Felluce operasyonunda Sünni halka uygulanan cefa hafızalardan silinmemişti.
Şii milis katliamı:
Musul operasyonuna katılan kuvvetler aralarında, bölgedeki Şii milislerin çatı örgütü olan Haşdi Şabi de bulunuyor. Irak ordusunun kontrolü aşağıda olduğu söylense de Haşdi Şabi militanlarının Sünni halka yönelik cefa, kaçırma, tutma ve keyfi öldürme eylemleri düzenlediği raporlanmıştı. Irak Başbakanı Haydar el Abadi, Haşdi Şabi milislerinin Musul’a girmeyeceğini söylese de bu emrin uygulanıp uygulanmayacağına dair soru işaretleri varlığını sürdürüyor.
Tel Afer’de endişe:
DEAŞ, Musul’un batısındaki Telafer ilçesini ele geçirdiğinde Şii Türkmenler güneye kaçmıştı. Şimdiyse bölgedeki Sünni Türkmenler, Haşdi Şabi militanlarının intikam almalarından endişe ediyor. Al Jazeera’ye konuşan Eski Musul Valisi Esil Nuceyfi “İntikam yalnızca Şiilerden gelmeyecek, Ezidiler de intikam isteyecek. PKK da bu Türkmenlerden intikam almak istiyor. Bunlar çok büyük sorunlar yaratacak” diyerek durumun vahametini gözler önüne serdi. Nuceyfi “En iyi çözüm Haşdi Şabi’yi başkaca yetişmek” ifadelerini kullandı.
Baraj tehlikesi:
DEAŞ’ın Musul’u ele geçirdiği günden beri tehlike taşıyan Musul Barajı’nın güvenliği bölgeyi yakından ilgilendiriyor. Bir hücum sonucu barajın yıkılması, birkaç saat içinde tüm Musul’u su basması anlamına geliyor. Baraj yıkıldığı takdirde başkent Bağdat’ın bir bölümün bile sular altında kalabileceği ön görülüyor. Barajın yıkılmasıyla 500 bin kişinin ölmesinden endişe ediliyor.
100 bin birey Türkiye’ye kaçacak: DEAŞ göre canlı kalkan olarak kullanılan sivillerin yanısıra Musul halkının akıbeti uluslararası kuruluşları endişelendiriyor. Birleşik MilletlerMülteciler Yüksek Komiserliği, Musul operasyonu ile 100 bin Iraklının Irak ordusundan kaçarak Türkiye ve Suriye’ye gidebileceğini söyledi. BM, Suriye’ye kaçan mütleciler için 90 bin kişiye değin planlama yapıldığını ve 61 milyon dolarlık bütçeye gereksinim olduğunu duyurmuştu. Ulusal Savunma Bakanı Fikri Işık da “Eğer Musul’un nüfus istatistiklerine göre yapısı dikkate alınmadan bir işlem yapılırsa, 1 milyon birey göç etmek zorunda kalabilir” demişti. Şehirde 600 bin çocuğun mahsur kaldığı söyleniyor.
Irak ordusu DEAŞ’a direnmemişti
Haziran 2014’te yaklaşık bin DEAŞ mensubu Musul’a girdiğinde, 60 bin kişilik Irak ordusu şehri savunmadan, silahlarını da bırakarak kaçmıştı.
BM, Musul’dan kaçması beklenen siviller için kamplar kurulduğunu 50 bin değin acil barınma biriminin de hazırlandığını bildirdi. Irak Terörle Mücadele Güçleri Komutanı Abdülgani Asadi’de “Emniyet güçleri Musul’un dış mahallerine ulaşır ulaşmaz sivillerin kaçması için antre oluşturacağız” dedi.
