AK Parti anayasa değişikliği taslak metnini MHP ’ye sundu. Üniter yapıyı muhafaza edip, mevcut sistemdeki tıkanıklığı aşacak modelin ismi “cumhurbaşkanlığı” sistemi. Cumhurbaşkanı bundan böyle yürütmenin de başı olacak

AK Parti, hazırladığı tüzük değişikliği taslak metnini MHP’ye sundu. Türkiye’nin kendi özelliklerine göre hazırlanan yeni modelin ismi “cumhurbaşkanlığı” sistemi olacak. Anayasa değişikliği referandumda kabul edilirse cumhurbaşkanlığı seçimi, derhal değil 2019 yılında yapılacak. Bu vakit için Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan görevini sürdürecek ve yeni sistemde tanımlanan bazı yetkileri kullanabilecek. İşte MHP’ye sunulan tüzük değişikliği paketinin ayrıntıları:

SADECE SİSTEM, YAKLAŞIK 30 MADDE: Taslakta yalnizca hükümet sistemini değiştiren düzenlemeler yer alıyor. Sisteme ilişkin maddelerin 20, atıflar ve geçiş hükümleri ile birlikte paket 30 maddeyi buluyor.

CUMHURBAŞKANLIĞI MODELİ: Sistemin adı başkanlık değil cumhurbaşkanlığı olacak. Yeni sistemde ülkeyi yöneten birey Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı olarak isimlendirilecek. Cumhurbaşkanı devletin ve yürütmenin başı olacak.

ÜNİTER YAPI, TEK PARLAMENTO: Üniter inşa korunacak. TBMM’nin mevcut tekli meclis yapısı devam edecek. Yani senato gibi ikinci bir meclis olmayacak.

İKİ KERE SEÇİLEBİLECEK: Cumhurbaşkanı, 5’er yıllığına maksimum iki kez seçilebilecek. Tercih iki turlu olacak. Ilk turda yüzde 50 oy çıkmazsa ikinci tura azami oyu bölge iki namzet katılacak. Burada en yüksek oyu alan cumhurbaşkanı seçilecek.

MECLİS DIŞI NAMZET ALTERNATİFLİ: Meclis’te grubu yer alan partiler cumhurbaşkanlığı için namzet gösterebilecek. Parlamento açık havada kalan ancak son genel seçimde yüzde 5’in üstünde oy bölge partiler ile vatandaşların belirlenmiş oranda imza toplayarak cumhurbaşkanlığına aday göstermesi ise alternatifler aralarında.

İKİ CUMHURBAŞKANI YARDIMCISI OLABİLİR: Cumhurbaşkanının bir yardımcısı olacak. Oysa taslakta bu konuda alternatifler bulunuyor. MHP’nin de sıcak bakması halinde cumhurbaşkanı yardımcısı sayısının iki olabileceği belirtiliyor.

ÜSTTEKI SEVIYE BÜROKRATLARI ATAYACAK: Cumhurbaşkanı, Genelkurmay Başkanı, MIT Müsteşarı, rektörler başta edinmek üzere üst düzey bürokratları atayacak.

YARGIDAKİ ATAMALAR: Cumhurbaşkanı muhakkak oranda HSYK ve Tüzük Mahkemesi’ne üye seçebilecek. Taslakta, HSYK ve Anayasa Mahkemesi üyelerinin yarısını Cumhurbaşkanının seçmesi öngörülüyor.

BAŞKANLIK KARARNAMESİ: Cumhurbaşkanı, yürütmenin alanına giren konularda ‘cumhurbaşkanlığı kararnamesi’ çıkartabilecek. Temel adalet ve özgürlükler ile ilgili konularda ise kararname çıkaramayacak.

TERCIH 2019’DA
AK Parti’nin paketinde yeni cumhurbaşkanlığı sistemine geçişin nasıl olacağının çerçevesini çizen hükümler de yer alıyor. Yeni sistem referandumda kabul edildiğinde cumhurbaşkanlığı seçimi derhal yapılmayacak, alışılagelmiş zamanı yani 2019 beklenecek. Bu tarihe dek Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan görevini sürdürecek. Ancak yeni sistemde tanımlanan bir takım yetkilerini kullanabilecek. Bu yetkilerin ne olacağı görüşmeler sonrasında netleşecek. AK Parti, Bakanlar Kurulu’na başkanlık etme, bakanları atayıp görevden alma gibi yetkilerin hemen kullanılmasını hedefliyor.