Referandumda ağır yenilgiye uğrayan Renzi, beklendiği üzere istifa ettiğini açıkladı.

Matteo Renzi, Türkiye saatiyle 01.00’da oylama işlemi biten referandumun sandık çıkış anketlerinin, “hayır” oylarının yüzde 56-60, “evet” oylarının ise yüzde 40-44 arasında olduğunu ortaya koyması üstüne bir basın toplantısı düzenledi. 

Renzi, halkın çok net bir şekilde, “siyasi istikrar için zorunlu” olduğunu savunduğu reform paketine “hayır” dediğinin altını çizerek, “Bu, demokrasinin bir göstergesi. Yenilginin bütün sorumluluğunu üzerime alıyorum. Benim hükümetimin deneyimi burada sona eriyor” diye konuştu.

Renzi, İtalya’da sorumluluk alma geleneği olmadığını, ama kendisinin farklı olduğunu söyledi.

“SENATÖRLERİ KOLTUĞUNDAN ETMEK İSTERKEN KENDİ KOLTUĞUMDAN OLDUM”

Yenilgisinin net olduğunu dile getiren Renzi, ülkenin iyiliği için elinden geleni yaptığını, ama bunun anlaşılmadığını ifade etti.

Yaptıklarından vicdan azabı duymadığını gösteren Matteo Renzi, reform paketinin en kayda değer maddelerinden biri olan Cumhuriyet Senatosu’ndaki üye sayısının azaltılmasına atıfta bulunarak, “Onları koltuğundan etmek isterken kendi koltuğumdan oldum” diyerek güldü. 

Renzi, Pazartesi öğleden sonra son Bakanlar Kurulu toplantısının peşinde Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella’ya istifa mektubunu sunacağını kaydetti. Renzi’nin, takriben 1000 jurnal başbakanlık görevi baştan başa kendisini destekleyen eşi Agnese ve çocuklarına teşekkür ettiği sözleri sarf ederken duygulandığı gözlendi. 

MESULIYET CUMHURBAŞKANI’NDA

Cumhurbaşkanı Sergio Mattarella’nın, Renzi’nin istifasını kabul etmeyerek, hükümet kurma görevini iktidardaki Demokratik Parti’den (PD) başka bir isme vermesi, teknokratlar hükümeti kurulmasını veya erken seçime gidilmesini isteme seçenekleri söz konusu. Anayasa reformunun reddedilmesinin, bir hükümet krizine ve finansal piyasalarda fazla dalgalanmalara yol açabileceği endişesi yaşanıyordu.

MUHALEFETTEN İSTİFA ÇAĞRISI

Sandık çıkış anketlerinin açıklanmasıyla eski başbakanlardan Silvio Berlusconi’nin lideri olduğu muhalefetteki Forza Italia (Haydi İtalya) ve Kuzey Ligi (Lega Nord), Renzi’yi istifaya çağırmıştı.

Kuzey Ligi lideri Matteo Salvini, “İtalyan halkına teşekkür ediyorum. Biz hemen erken seçimlere gitmeye hazırız” diye konuştu. 

bu vesileyle, yurt içi ve yurtdışında yer alan 50 milyon belirtilmiş seçmen, yüzde 69,4 ile rekor seviyede oylamaya katılım gösterdi. 

EURO KARŞITI POPÜLİST IDARE VE OTOKRASİ RİSKİ

Başbakan Matteo Renzi liderliğindeki koalisyon hükümeti, laf konusu reform paketini parlamentonun her iki kanadından geçirmeyi başarmış, ancak referanduma gidilmesine karar verilmişti. 

Renzi, ülkesinin Avrupa Birliği’ndeki (AB) konumunun kaderini de belirleyecek olan referanduma siyasi geleceğini bağlamış, önce halka bunu kabul ettiremezlerse istifa edeceğini söylemiş, oysa daha sonra bundan geri adım atmıştı. 

Muhalefet, referandumdan “evet” çıkması halinde merkezi hükümetin yetkilerinin aşırı artacağı teziyle, “otokrat”, “tek adamlı” bir yönetimle karşı karşıya kalacaklarını savunuyordu.

Tüzük reformu yanlıları ise, “hayır” oylarının çoğunlukta olduğu takdirde, ülkenin istikrarsızlığa düşeceği ve Euro’dan çıkma yanlısı popülist 5 Yıldız Hareketi’nin iktidarıyla aleyhinde karşıya kalınacağı riskini öne sürüyordu.

REFORM NEYİ ÖNGÖRÜYORDU?

Ülke tarihinin en kapsamlı tüzük değişikliğini öngören reform paketiyle, 1948’de hazırlanan anayasadaki 139 maddenin 47’sinin değiştirilmesi hedefleniyordu. İtalya, parlamentonun daha alçak kanadı Temsilciler Meclisi ile üst kanadı Cumhuriyet Senatosu’nun benzer işlevi gördüğü nadir ülkelerden. Reformun en kayda değer maddesi, parlamentonun üst kanadı Cumhuriyet Senatosu’nun sandalye sayısının 315’den 100’e düşürülmesini ve yetkilerinin azaltılmasını öngörüyordu.

Mevcut sisteme göre hükümetler, hazırladıkları yasa tasarılarını hem Temsilciler Meclisi hem de Senato’da onaylatmak zorunda. 

Bu mecburiyet, hükümetlerin faaliyetlerini ve kanun çıkartmasını güçleştiriyor. 

RENZİ, ÜLKEYİ YÖNETİBİLİR AYLA GETİRMEK İSTİYORDU

Renzi, ülkeyi daha iyi idare edilir hale getirmek, yasama sürecini hız yapmak ve siyasi istikrar bakımından reformların kabul görmesini önemsiyordu. İtalya’da, yaşanan siyasi krizler neticesinde 70 yılda 63 hükümet değişmişti. 

Bunun yanı sıra parlamento ve bazı devlet dairelerinde kesintiye gidilerek toplam 500 milyon euro tasarruf yapılması, bölgesel yönetimlerin yetkilerinin kısıtlanması gibi noktalar da reform paketinde yer alıyordu.