Haber7.com yazarı Taha Dağlı bugünkü yazısında Musul operasyonuyla ilgili manâlı bilgiler paylaştı. Amerika ’nın Irak ’taki valisi Bremer ’in yazdığı tüzük metninde Musul’la ilgili hükümlerin önemine dikkat çeken Dağlı, Musul için kavganın belli başlı şimdi başladığını kaleme aldı.

ABD’NİN İŞGAL ANAYASASINDA MUSUL’UN YERİ

ABD ’nin yazdığı işgal anayasası Musul için ne diyor?

Musul operasyonunda fazla kritik bir aşamaya geçilirken, bu soru gündemde.

Irak Ordusu ile Peşmerge operasyonun on beşinci günde Musul ’a girmeyi başardı.

Birincil bölümde her ikisi de açtıkları cephelerle Musul ’u kuşatmış, Musul çevresindeki köy ve kasabaları bir bir almıştı.

DAEŞ terör örgütünün daha önce Suriye ve Irak ’ta işgal ettiği kentlere yönelik operasyonlardan edindiğimiz tecrübelere tarafından Musul çevresindeki bölgelerin kısa sürede alınması fazla da sürpriz olmadı.

MUSUL ’U BU NOKTAYA GETİREN 2003 ’TEKİ İŞGAL YÖNETİMİYDİ

Acilen 15 gün önce sorulan ve cevabı alınmayan soruya geri dönüldü.

Musul kimin olacak?

2003 ’teki ABD işgali sonrası Amerikalıların Irak haritası üzerinde alan bölge yaptıkları paylaştırmalarda Musul ve Kerkük münakaşacı bir konumdaydı.

Amerika, işgal ettiği Irak ’a bir vali devir etti.

O valinin ismi Paul Bremer ’di.

Bugün o haddini bilmez Irak Başbakanı Haydar el İbadi ’nin oturduğu koltuğu, Saddam sonrası ABD çıkarlarına göre tasarı eden birey, Paul Bremer ’di.

Irak haritasını pay etti, Iraklılara bir de anayasa yazdı.

Irak ’ın had bilmez yönetimi “egemenlik” falan diyor ya, işte o öve öve bitiremedikleri, güya Irak egemenliğinin mimarı Paul Bremer denilen Amerikalıydı.

Hatta onun hazırladığı Saddam sonrası birincil Irak anayasası, işgal anayasası veya Bremer anayasası olarak tarihe geçti.

Paul Bremer, Saddam sonrası Irak ’taki işgal yönetiminin birincil başkanıydı bununla birlikte.

Böylece bir tüzük yazdı fakat, bugün hala soru işaretleriyle batmış.

Yönetimi Sünnilere kadar azınlık olan Şiilerin tekeline bırakan, vakit içerisinde Sünnileri azınlık haline getirip, ayrıca siyasetten ayrıca de ordudan tasfiye eden süreç, o anayasayla başlamıştı.

ABD ’NİN İŞGAL ANAYASASINDA MUSUL İÇİN NE YAZIYOR?

Bugün gündemde Musul var.

Peki Amerika ’nın Irak ’taki valisi Bremer ’in yazdığı anayasa metninde Musul için hangi hükümler vardı?

Bremer, işgal sonrası Irak haritasını eline alıp, ülkeyi Şiilerle Kürtler arasında pay etti. Irak ’ın kuzeyindeki bölgelerin çoğunu Kürtlere bıraktı.

Ama anayasada sonuna ? (soru işareti) koyduğu yerler vardı.

Onun başında da Musul geliyordu.

Musul, Şengal, Kerkük, Tuzhurmatu gibi Sünni Araplarla, Türkmenlerin çoğunlukta olduğu yerler, işgal anayasasının 140. Maddesine “anlaşmazlığa neden olan bölgeler” olarak geçti.

Bu bölgelerdeki tartışmalı hükümlerin, 2007 ’ye değin tanzim edilmesi gerekiyordu.

Fakat Bağdat yönetimi bunu kesintisiz geciktirdi.

Zaten Kuzey Irak ’a baktığınızda, işgal sonrası Erbil, Süleymaniye, Duhok gibi statüleri muhakkak şehirlerin ne değin kısa sürede geliştiğini, modernleştiğini görürsünüz.

Fakat Erbil ’e 60-70 kilometre mesafedeki Musul ve Kerkük, statüleri kesin olmadığı için yatırım yapılmayan, viraneye çevrilen şehirler olarak kalmıştır.

PEŞMERGE: “MUSUL ’DAN ÇIKMAYACAĞIZ”

Haziran 2014 ’te statüleri belli olmayan Musul ve Kerkük, DAEŞ terör örgütünün işgaline hedef olunca, Peşmerge, Kerkük ’teki DAEŞ tehdidini savurmayı başarmıştı.

23 Temmuz 2014 ’de de yöresel yönetim parlamento kararıyla anayasanın 140. Maddesi dahilinde, ihtilaflı bölgelerden olan Kerkük ’te asayişi sağladığı gerekçesiyle şehrin denetimini kontrolüne almıştı.

Yöresel yönetim acilen benzer uygulamayı Musul için hesaplıyor. Musul operasyonunda beklenen aşamaya gelindi, Peşmerge güçleri de Irak askerleriyle birlikte Musul kapısına dayandı hatta şehrin iç kesimlerine dürüst ilerleyiş başladı.

Kuzey Irak yönetimi, bu aşamada, hem Musul çevresinde ele geçirilen köy ve kasabaların keza de Musul kentinin yüzde 90 ’ının kendilerine ait olacağını duyurdu, “DAEŞ ’cilt temizlediğimiz yerlerden çekilmeyeceğiz” açıklaması yaptı.

IRAK ORDUSU DA MUSUL ’DA

Bu açıklamaya yanıt Bağdat ’tan değil Musul cephesindeki Irak Ordusundan geldi.

“Musul ’a girdik” denildi.

Demek oluyor fakat, Musul ’da ağız dalaşı esas şimdi başlıyor.

Denetleme Peşmerge de mi olacak yoksa Bağdat ’ta mı?

ya da Musul pay mı edilecek?

Peki paylaştırılırsa ortakları kim olacak?

Zira Bağdat bu meselede yalnız yok arkasından Amerika ve İran var.

Irak Ordusuyla birlikte mezhepçi Haşdi Şabi militanları da orada.

bununla beraber anayasasının münakaşacı alan olarak belirttiği Şengal, Ezidilerin kontrolünde olmasına karşın PKK işgalinde olan bir yer, PKK terör örgütünün esas göz diktiği yerler ise Musul ’la Kerkük.

Kısacası Musul operasyonunda önümüzdeki günler kritik bir sürecin habercisi.

Amerika Başkanı Obama ’nın işlem başlarken söylediği “fazla zor ve uzun olacak” sözlerinin ne anlayış geldiği hemen daha net anlaşılıyor.