Döviz kurlarının Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelerde sömürgeci bir baskı aracına döndürülmesine itiraz sürüyor. 15 Temmuz darbe girişiminin ardındaki ABD’nin faiz artışı beklentileriyle birlikte fazla sert yükselen dolar, gündemin ana maddelerinden biri haline geldi. Vatandaş, hain kalkışmadan bu yanlamasına 19 milyarlık döviz satışı yaparak ülkesine sahip çıksa da, bu direniş Türkiye’yi ekonomik çıkmaza çekmek isteyen odakların kriz beklentilerini bertaraf etmeye şimdilik yetmiyor. Küresel gelişmelerin de etkisiyle tansiyonu en ince ayrıntısına kadar yükselen piyasalarda dolar 3.5 TL’yi görürken, avro da 3.71 TL’ye dayandı.

HESAPLARDA 150 MİLYAR $

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, dün de birikimlerini dolar ve Avro olarak tutan yatırımcılara “TL’ye geçin” çağrısında bulundu. Erdoğan’ın çağrı yaptığı vatandaşlar ile şirketlerin, bankalardaki mevduatının 539 milyar lirasını dolar ve avro gibi yabancı para cinsinden tuttuğu anlaşıldı. Bu da vatandaşın bankalarda yaklaşık 150 milyar doları olduğunu gösteriyor. Yurt içinde yaşayan Türk vatandaşları ile bu kişilere ait şirketlerin bankalardaki tanıdık olmayan para toplamı 150 milyar doları aşıyor.

TL’YE GEÇEN KAZANÇLI ÇIKAR

Merkez Bankası’nın aktüel verilerine kadar; Türkiye’de yerleşiklerin 1 trilyon 436 milyar liralık mevduatı var. 25 Kasım itibariyle mudilerin mevduatının 539 milyar 373 milyon lirası yabancı para cinsinden. Söz konusu sayı Türkiye’deki vatandaşların ve tüzel kişiliklerin en düşük 150 milyar dolar dek bir kaynağı bankalarda yabancı para cinsinden tuttuğunu gösteriyor. Bu da bankalardaki mevduatın yaklaşık yüzde 42’sinin yabancı para cinsinden olduğu anlamına geliyor. 

Dolar ve Avro’nun bugün itibariyle geldiği noktayı göz önünde bulunduran uzmanlar, mevcut seviyeden elindeki dövizi satıp TL’ye geçmeyi düşünecek yatırımcının kazançlı çıkacağını söylüyor. Ekonomistler ve piyasa uzmanları; vatandaşların başlattığı, “Dövizini Bozdur, Oyunu Boz” hareketiyle dolardan TL’ye dönüşlerin hızlanacağına, bunun da kuru aşağı çekeceğine aksan yapıyor.

DOLARI AŞAĞIYA ÇEKER

İstanbul Ticaret Üniversitesi Bankacılık ve Finans Bölümü Müdürü Prof. Dr. Mehmet Hasan Eken, mudilerin bankalardaki 150 milyar dolarlık mevduatını TL’ye çevirmesinin kur üstünde altında yönlü bir etkisinin olacağını ifade eden isimlerden biri. Eken, “Eğer bu yerleşiklerin hepsi dolarlarını satarsa, muhakkak bunun kur üzerinde aşağıda yönlü bir etkisi olacaktır. Ama bu etki kısa vadede bir çözüm olacak” dedi. Döviz bozdurmanın temiz kalpli bir teşebbüs olduğunu gösteren Eken, uzun zamanlı olarak da yapı reformlar yaparak TL’nin değerinin korunabileceğini kaydetti.