Başbakan Binali Yıldırım ’ın, MHP Genel Başkanı Devlet Bahçeli ’yle paylaştığı tüzük paketi, içinde tam başkanlık sisteminin bulunduğu ‘tazelenmiş tüzük ’ formatında hazırlandı.

100 maddelik metinde, yargıdan YÖK ’e kadar bir çok alanda değiştirme öngörülüyor. Oysa yapılan birincil temastan daha sonra, MHP ’nin yalnızca başkanlık sistemi ve bağlantılı maddelerini içeren ‘gizli paket ’ tercihine daha yakın olduğu izlemini edinildi.

AK Parti ’de haftalardan beri süren çalışmadan sonra oluşturulan tüzük paketinin, TBMM ’deki serüvenini, MHP ile yapılan temaslar belirleyecek. Başbakan Yıldırım ’ın, Bahçeli ile paylaştığı paket, daha önce kamuoyuna yansıdığı gibi takriben 100 maddeden oluşuyor. Başkanlık sistemiyle birlikte, sistemde köklü şartların değişmesi içeren paket, MHP ’nin tercihlerine göre boyut değiştirecek. Pakette, YÖK ’ün ve MGK ’nın kaldırılmasından idam cezasına değin manâlı düzenlemeler bulunuyor.

İKİ HAFTA ÇALIŞACAKLAR

Röportaj, daha fazla bütün başkanlık sistemi üzerinden yapıldı. MHP ’den, büyük paket yerine gizli kapsamlı paketin çıkartılmasının dürüst olacağına ilişkin izlenim edinildi. MHP, kendi içinde alıştırma yaptıktan sonradan itiraz edilen noktalar üzerinden ortak egzersiz yapılacak. Çalışmanın iki haftada bitmesi planlanıyor. Metin üstünde mutabakata varıldıktan sonradan da teklifin Meclis ’e sunulma ve mülâkat takvimi belirlenecek.

YÖK VE MGK DEĞIL

100 maddelik geniş paket göre, askeri hak kaldırılacak. Askeri yargının alanına giren konularda temyiz mercii Yargıtay veya Danıştay olacak. Yargıtay ve Danıştay ile HSYK korunacak. Fakat tercih sistemi değişecek. HSYK üyelerinin yarısını Cumhurbaşkanı, yarısını da Meclis seçecek. Kürsü hâkimlerinin üye seçmesi uygulamasına son verilmiş olacak. 

AYM ’nin aza seçimi de değiştirilecek. Üyelerinin yarısını Cumhurbaşkanı, yarısını da Meclis seçecek. Oylamada HSYK ile benzer usul uygulanması, 367 ’den başlayıp her turda oranlarının düşürülmesi hedefleniyor. Kurulmasından bu yanlamasına tartışmalara niçin olan Ulusal Güvenlik Kurulu ve YÖK kaldırılacak. Pakette idam cezası da bulunuyor. İdam cezasının “Tabanca zoruyla anayasal düzeni başkalaşmak ve ırza geçme suçları dıştan ölüm cezası verilemez ’ şeklinde formüle edildiği belirtildi. AK Parti kumayları, MHP ’nin genel eğilimine tabi olarak paketin daralarak, sadece tam başkanlık ve buna emrindeki maddelerde değişikliği taşıyan 50-60 maddelik bir metne dönüşebileceğini de belirttiler.

GÖREVLERİ: Taslağa kadar başkan ‘devletin ve yürütmenin ’ başı olacak. İç ve dış siyaset başkan eliyle yürütülecek. Başkomutanlık sıfatı taşıyacak. TBMM kadar çıkartılan kanunları onaylayıp veto edebilecek, referandum kararı verebilecek. Başkan adayları, seçimlerden önce başkan yardımcısının kim olacağını da açıklayacak. 

YETKİLERİ:  Başkanlığın herhangi bir nedenden boşalması halinde başkanlığa başkan yardımcısı vekalet edecek. Başkanın parlamentoyu fesih; parlamentonun da başkanı görevden alabilme yetkisi olacak. Fakat bu düzenleme, MHP ’nin talebiyle vazgeçilebilecek hükümler aralarında bulunuyor. Başkanın kararname tümdengelim yetkisi olacak. Ama bu kararnameler, yasayla düzenlenmeyen alanlar için geçerli olacak.

DENETİMİ: Taslağa tarafından, başkan hakkında, bireysel ya da göreviyle ilgili bir kabahat işlediği iddiasıyla TBMM üye tamsayısının en düşük üçte ikisinin vereceği önergeyle soruşturma açılması istenebilecek. Meclis, en geç bir ay içinde görüşecek ve dar oyla karara bağlayacak.

Hürriyet