Küresel bazda yükselişe geçen doların içeride de rekor kırması yeni yıl öncesi daha artı isteyen stokçuları harekete geçirdi. Ürünleri sezon başında kur yükselişinden önce alan fakat döviz ve eurodaki rekor artışlardan daha sonra stok yapmaya başlayan firmalar, yılbaşına değin piyasaya mülk vermiyor. Sabahleyin gazetesinde bulunan haberine tarafından, ürünler stokta tutulup yılbaşında yüzde 10-30 oranında zam planı yapılıyor.

ÜRÜNLER RAFTAN DEPOYA YIĞILDI

Ani yükselişten kur vurgunu yapmak isteyen ithalatçılar, ürünlerini depolarda bekletiyor. Sektörün nabzının attığı, Doğubank, Perpa ve Mecidiyeköy gibi noktalarda en kolay elektronik ürünler bile yok. Dıştan ithal edilen büro malzemeleri (kartuş, bilgisayar ürünleri vb) piyasada bulunamıyor. Doğubank’ta satılan telefon aksesuvarları da raflar yerine depolarda bekletiliyor.

STOKÇULUK PATLADI

Kur yükselişini fırsata çevirmek isteyen esnaf, elindeki ürünü döviz gibi görmeye başladı. Konu ile ilgili data veren mağaza sahipleri, “Döviz yükseldikçe raftaki ürünün fiyatı da yükseliyor. Esnaf döviz daha da yükselecek diye tüm ürünleri piyasadan çekti. Trakya bölgesindeki depolarda yer kalmamış durumda. 30’dan artı sektör dövizdeki yükselişi 2017 başında satmak rakamlarına yansıtmayı planlıyor. Bu da stokçuluğu patlattı” açıklaması yaptılar.

TEKNOLOJİK MAHSUL BULUNAMIYOR

Satın almaları toplu olarak yapan sektör firmaları akıllı telefon, tablet, televizyon, bilgisayar gibi mahsul gruplarında stok yapıyor. Bu yüzden öyle çok mahsul piyasada bulunamıyor. Firmaların, özellikle alışverişlerin yeni yıl nedeniyle yüzde 30-50 aralarında arttığı aralık ayında, laf konusu ürünlere yüzde 10-30 arasında zam yapıp rafa koymayı planladığı belirtiliyor.

HAZIR GİYİMCİLER TETIKTE

Hammadde ithalatı sebebiyle girdi maliyetleri yüzde 30’a varan oranlarda büyüyen hazırlanmış giyimciler de zam için yılbaşını bekliyor. En yüksek satışlarını yılbaşı döneminde yapan sektör, zammın zaruri olduğunu ileri sürüyor. Bir hazırlanmış giyim mağazasında yöneticilik yapan Sadık Görmez, “Merkezden verilen direktifler doğrultusunda bazı ürünlerin etiket fiyatlarına yüzde 20 zam gelecek. Reyonları bu doğrultuda düzenleyeceğiz” dedi.

İLAÇTA HASTALAR MAĞDUR OLDU

Euro kuru üzerinden fiyatlandırılan ilaçta da stokçuluk üstteki seviyede. İlaçta 1 euro 2.08 lira olarak kabul ediliyor. Ancak euronun 3.60 TL’ye çıkması sebebiyle ithalatçı birçok firmanın depolarda ürünleri beklettiği belirtiliyor. Ilaç satışı yapıp hasar etmek istemeyen firmalar ve depolar hastaları da mağdur ediyor. Eczacı Serap Gülmez, işyeri ve depoların hasar etmemek için stok yaptığını belirtti.

OTODA SON ÇABUKLUK ZAM

Otomotiv ve lastik sektörü, kur artışını fiyatlara anında yansıttı. B segment bir hatchback otomobilin eylül başında 46 bin TL olan fiyatı 48 bine çıktı. Lastik fiyatlarında da zam yüzde 25’e ulaştı. Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonu Genel Başkanı Bendevi Palandöken, lastik üreticilerine zammı geri çekmeleri çağrısında bulundu. Fırsatçılar önceden ithal ettikleri kömüre de çoktan yüzde 20-25 zam yaptı.

MAL AKIŞI KESİLDİ TİCARET DURMA NOKTASINA GELDİ

Elektronik sektörünün kalbi durumundaki Perpa’da günlük ticarette önemli bir yavaşlama göze çarpıyor. Esnafa tarafından durgunluğun sebebi talep eksikliği değil. Başını elektroniğin çektiği birçok sektör, döviz artışını fırsata döndürmek amacıyla piyasaya mal vermeyi kesmiş durumda. Esnafın elindeki ithal ürünü yaklaşık olarak bir döviz gibi görmeye başladığını ifade eden ticaret erbapları, “Döviz yükseldiği için birçok birey raftaki ürünü tezgahaltına indirdi. Önceden sigaraya zam yapılmadan önce bunlar yaşanırdı. Bakkallar sigara zammından önce ürünleri bekletip, vatandaşa satmak yapmazdı. Acilen de Trakya ve Kocaeli bölgesindeki birçok depoya mallar yığıldı. Kimse getirdiği ürünü piyasaya sürmüyor. Sebebi de ithal vurgunu yerine getirmek. Yani yılbaşını bekleyip ürünleri zamlı olarak piyasaya sürmek istiyorlar” açıklaması yaptı. Eminönü’ndeki Doğubank ve Yıldız Meslek Hanı’nda da aynı bir tablo var.