İşte Ahmet Anapalı’nın o yazsı;

Hükümete ve Cumhurbaşkanına olan öfkesinden nedeniyle dengesini en ince ayrıntısına kadar kaybeden ve Kandildeki Teröristleri doğa seven insan seven hümanistler gibi kullanmak alçaklığına düşen bu noktada ihanet çizgisinden ayrılmayan Cumhuriyet gazetesine nihayet müdahale edildi.

YALAN HABER YAPMAKTAN…

Lakin zannetmeyin fakat bu müdahale tarih boyu Cumhuriyete yapılan ilk müdahaledir. Hayır zira, namına gazete denen bu terör propaganda aletine ilk defa yalan haber yapmaktan Atatürk müdahale etti ve geçici süreyle kapattı. Evet yanlış okumadınız Cumhuriyete birincil müdahale bizzat Atatürk tarafından yapıldı.

Cumhuriyet gazetesi, 27 Ekim 1934 tarihinde Cumhurbaşkanı Mustafa Kemal’in emri ile İnönü başbakanlığındaki CHP hükümeti kadar “Hükümetin genel politikasına tutarsız yayınlar yapmak”, suçu ile kapatıldı. Zira gazete Mustafa Kemal’in TBMM’de sıcacık celsedeki konuşmasında bulunan “Bugün dinletmeye yeltenilen musiki yüz ağartacak değerde olmaktan uzaktır” cümlesini “Bugün acuna dinletilmeye yeltenilen musikî bizim değildir” biçiminde yayınlaması. 27 Ekim 1934 ile 05 Kasım 1934 aralarında kapatıldı. Fakat bu son değildi. Zira kısa bir vakit sonradan bir kere daha CHP ve İnönü imzasıyla Cumhuriyet gazetesi 1940’ta hükümetin yayın politikasına aykırı yayınlar yapma gerekçesiyle 90 gün süreyle kapatıldı.

İyi ama Atatürk döneminde kaç gazete ve dergi yasaklanmıştır? Bu dönemi araştıran Mustafa Yılmaz ve Yasemin Doğaner ’in araştırmasına tarafından bu dönemde 130 ’dan pozitif gazete, dergi ve kitap yasaklanmıştır. Evet rakamı yanlış okumadınız tam 130… İnönü döneminde ise bu sayı 108 ’i bulmuştur.

İnönü döneminin birincil kapatılan gazetesi ise şayet şaşıracaksınız lakin, Alman yanlısı çizgide yayınlar yapmak suçundan Cumhuriyet Gazetesi ’dir. Hem de süresiz olarak temelli kapatılmıştır.  Bir vakit daha sonra affedilip bitmiş açılan Cumhuriyet, 30 Temmuz 1940 tarihli sayısında “Türkiye ’nin Savaş Aleyhinde Takınacağı Tavır” başlıklı bir yazı yayımlandı. Hükümet bu yazıyı beğenmedi ve 10 Ağustos 1940 ’da Cumhuriyet Gazetesi ’ni üç ay süreyle kapatma kararı verildi ve uygulandı.

İsterseniz gelin hep beraber 1925 senesinde kabul edilen “Takriri Sükûn” Kanunu gereği memleketimizde tek parti döneminde geçmişte kullanım edilen  şanlı cumhuriyet tarihimize dair şanlı sansür örneklerine bir göz atalım; 

Kâzım Karabekir Sansürü

Kâzım Karabekir ’in beyanları dikkate alınmayacak ve ondan katiyen bahsedilmeyecektir. (Anadolu Ajansına CHP tarafından bildirilmiştir) 19 Eylül 1939            

Karikatür Yasağı;

Yabancı devlet reisleriyle icra heyetleri başlarında bulunan zevat hakkında itidalli karikatür yapılsın. (Başbakan Refik Şeffaf ’ın şifresine dayanarak İstanbul Vilayetinden Gazete merkezlerine bildirilmiştir.) 22 Mayıs 1940 

Yanıt Verilmesi Hususunda;

Cumhuriyet Gazetesi yazarı Nadir Nadi ’nin yazdığı makalelere hiçbir gazeteden hiçbir yazan yanıt vermeyecektir. (Matbuat Umum Müdürlüğü) 3 Ağustos 1940            

Dinlere Dair;

Gazetelerimizin son günlerdeki neşriyatı aralarında dinlerden iddia yazı ve mütalaa, ima ve temennilere rastlanmaktadır. Bundan sonra dinler mevzuu üstünde hiçbir şekilde hiçbir yazar en küçük bir yazı yazmayacaktır. 10 Ağustos 1940

Meteoroloji Tahminleri;

Geçmiş, halihazır ve geleceğe dair meteorolojik tahminlerin neşredilmemesinin tüm gazetelere tebliğini rice ederim. (Başvekil adına Müsteşar Vehbi Bey ’den Bütün Valiliklere) 4 Kasım 1940

Aidat Zamları;

Vergilere yapılması düşünülen zamlar hakkında hiçbir neşriyatta bulunulmamasının, gazetelere tebliğini rica ederim. (Basımevi Umum Müdürü) 19 Mart 1941

Tren Kazaları Hakkında;

Memleket genelinde vuku bulan Tren kazaları hakkında gazetelerde haber yapılmayacaktır. (Matbaa Umum Müdürü) 4 Şubat 1941 

Un, Şeker Vesair Maddeler;

Memleket genelinde baş belirten un, şeker, yağ, tuz gibi vesair maddelerin stoklarının bitmesi hususunda gazetelerde haber yapılmayacaktır. (Dahiliye Vekâleti) 7 Mayıs 1941

Gazetelerdeki Bulmacalar;

Gazetelerdeki bulmacaların siyah kareleri “gamalı haç ’a” benzetilebileceğinden nedeniyle bundan daha sonra  bulmaca bölümü hazırlanmayacaktır. (Basımevi Umum Müdürlüğü) 18 Aralık 1941

Daha ne yasaklar ve sansürler var merak edenler için azıcık bir kaynak taraması yetecektir.